Kort verslag van de lezing “de vrije wil en het vrije woord” door Professor/filosoof Joachim Duyndam. 22 september 2021. Georganiseerd door het Humanistisch verbond, afdeling Haarlemmerland.
In het kader van zowel de viering van het Coornhertjaar als de Vredesweek werd gekozen voor een lezing waarin de “vrije wil” werd belicht vanuit de zienswijze van Coornhert die noch wilde kiezen voor de katholieke noch de protestantse kerk. Hij vond in de beide uitvoeringen van het geloof teveel dogmatisch. Terwijl hij de ruimte voor de vrije wil zag als individuele keuze en niet als opgelegde beleving van bovenaf. Regelmatig werd hij gedwongen te vluchten om zijn eigen vrije woord te kunnen verkondigen en zijn geschriften te laten uitbrengen. Door zijn opvattingen en gedrag wordt hij als humanist gekenmerkt. Ook heden zijn religieuze instellingen voor mensen redenen om elkaar te bevechten. De religieuze dwang is tegenwoordig voor velen vervangen door de ontkenning van de vrije wil en de sturing van denken via robotisering (Yuval Noah Harari) of sturing vanuit de hersenen (Dick Swaab). Het humanisme dient te streven naar ruimte voor zowel de vrije wil als het vrije woord. Juist nu influencers de vrije wil beïnvloeden en op het internet een ogenschijnlijke waarheid wordt verkondigd. Het humanisme moet op zoek naar de openheid waarbinnen de vrije wil ondanks de vele begrenzingen weer ruimte krijgt en het vrije woord mag en kan worden verkondigd. Zonder te vervallen in de dogmatische regelgeving maar met respect en vertrouwen in elkaars mening waar de vrije dialoog ruimte geeft in plaats van gelijk hebberige discussies. Het kan de vrede bevorderen, maar helaas is er nog een lange weg te bewandelen.
Cees Meinhardt
Wnd voorzitter Humanistisch Verbond afdeling Haarlemmerland
